Wat is trauma sensitief werken nou eigenlijk?
Trauma sensitief werken is dat je er in je werk altijd rekening mee houdt dat kinderen en hun ouders ingrijpende ervaringen kunnen hebben, waardoor hun stresssysteem in de war kan zijn. En zelfs het brein veranderd kan zijn door vroegtijdig trauma. Je kijkt als hulpverlener als het ware door een trauma bril.
Als coach met paarden werk ik trauma sensitief. Door het inzetten van de paarden wordt een kind op een natuurlijke manier geholpen. Werken met paarden werkt heel positief bij het verwerken van trauma’s bij kinderen.
Waar kan een kind een trauma van krijgen:
*Als een kind geadopteerd of een pleegkind is
*Als je als kind ongewenst bent
*Kinderen die verlies meegemaakt hebben
*Couveuse kinderen
*Langdurig zieke kinderen
*Kinderen die gepest worden
*Kinderen die in welke vorm dan ook mishandeld zijn
*Kinderen die een levensbedreigende situatie meegemaakt hebben
*Kinderen die gevlucht zijn samen met hun ouders
*Kopp kinderen
*Kinderen die natuurrampen meegemaakt hebben
Als een kind een ouder of ouders heeft, die het kind goed kunnen opvangen en het trauma een eenmalige gebeurtenis is, hoeft het geen trauma te worden. Als het kind vroegtijdig en langdurig aan een trauma blootgesteld wordt, kan dit zorgen voor een ontwikkelingsachterstand. Hoe het kind een trauma beleefd kan per kind verschillen.
Mogelijke uitingen van trauma bij kinderen;
*Hechting problematiek
*Boosheid/ agressief gedrag
*Terug getrokken, stil kind
*Heel erg druk
*Problemen op school, moeite met lesstof tot zich nemen
* Lichamelijke klachten
*Slapeloosheid
*Zindelijkheid problemen
*“Eet” problemen
Als kinderen trauma's in hun jeugd geen plek kunnen geven bestaat de kans dat het kind als volwassene psychische problemen kan krijgen. Hart, long of vaatziekten, overgewicht, depressieve klachten of verslaafd raakt.
Hoe werkt trauma sensitief werken met kinderen en paarden?
Na een (telefonisch) gesprek, wordt er overlegd wat er nodig is voor het kind en eventueel de ouders en het gezin. Een kind is namelijk onderdeel van het systeem waarin het leeft.
Zodra het kind de kudde binnenkomt voelen de paarden of een kind aan de buitenkant laat zien wat hij of zij aan de binnenkant voelt. Als dit niet congruent is, dan zal het paard het kind willen ondersteunen. Dit doen zijn van nature; een paard is een prooidier en de kudde moet veilig zijn. Als er mensen of kinderen bij de paarden komen, wordt er gelijk ‘geordend’ en gevoeld of de persoon veilig is. Ieder lid van de kudde heeft zijn of haar eigen plek en rol. Dit is belangrijk omdat de kudde moet kunnen vluchten als dit nodig is. Je bent als het ware onderdeel van de kudde op dat moment.
Als er een disbalans is, zullen de paarden dit herstellen. Het positieve is dat paarden niet oordelen. Er hoeft niet altijd gepraat te worden en er wordt niet gekeken wat voor ‘label of diagnose’ een kind heeft. De paarden zullen nooit meer laten zien dan een kind aan kan.
Samen met het kind, de (pleeg)ouder, verzorger of hulpverlener werk ik tussen de paarden. Hierbij volg ik het kind en de paarden. Ook kan ik knuffels inzetten die tussen de paarden geplaatst worden. Deze kunnen staan voor een emotie of gevoel of iemand uit het familie systeem van het kind. Oftwel werken vanuit het systeem van het kind. Daarom is het van belang dat als er ouders in beeld zijn, deze betrokken worden bij de opstelling met paarden. Zodat de ouder kan voelen wat het kind voelt, waar het trauma zit en wat er nodig is voor het kind. Door een opstelling met paarden kan er ook gekeken wordt naar het familie systeem. Er mag ontstaan wat er op dat moment voor het kind nodig is en wat het kind aan kan. Zodra het kind ‘klaar’ is en gedaan heeft waar hij of zij voor kwam, zie ik dat ze vaak uit de bak lopen en bijvoorbeeld op de trampoline gaan springen. Als er dan nog emoties zitten bij de ouder of verzorger kan daar samen met de paarden nog aan ‘gewerkt’ worden.
De paarden bewegen vrij in de kudde bij het kind en de volwassene. Als kinderen terughoudend zijn, of het spannend vinden, kan er ook met één paard gewerkt worden. Het is belangrijk dat de kinderen hun stem mogen laten horen. De paarden kunnen het lichaam van het kind aanraken waar de pijn of het trauma verborgen zit. Hier kan dan mee gewerkt worden. Vaak is een aanraking van het paard al een begin of maakt dit al het één en ander los bij het kind.
Omdat het systeem van het kind met een trauma vaak overbelast is en er een hoge ademhaling is omdat het kind ‘altijd’ alert is, werkt het vaak heel goed om het kind bij het paard te laten staan of zelfs op het dier te laten liggen en het mee te laten ademen met het paard.
Uit ervaring kan ik aangeven dat de spanning bij de kinderen vermindert en/ of verdwijnt zodat het kind ‘open’ staat voor de volgende stap. Deze ervaringen kunnen de kinderen ook ‘meenemen’ in de dagelijkse leven als het spannend voor ze is.
Werken met de paarden is voor ieder kind anders.
Enkele voorbeelden;
*De paarden geven de knuffels die nodig zijn al aan het kind.
*Als de emotie tijdens een sessie verwerkt is, loopt één van de paarden naar de betreffende knuffels toe en gooit deze om. Ze zijn niet meer nodig.
* Spanning wordt letterlijk van de kinderen afgehaald door de paarden. Doordat ze met hun hoofd langs het lijf van het kind bewegen. Het kind is dan ‘vrij’ van spanning. Dit wordt door het kind ook bevestigd.
* De ademhaling en het systeem van het kind wordt rustiger door mee te ademen met het paard.
* De paarden blokkeren de weg naar knuffels/ ouders die gevoelens representeren die kinderen niet meer nodig hebben zodat het kind de andere kant op kan bewegen.
* De paarden brengen het kind naar de ouder zodat het kind de overgenomen spanning of trauma aan de ouder ‘terug kan geven’. En het kind zijn of haar eigen plek als kind weer in kan nemen.
* Als de ouder het kind aan de hand vasthoudt, gebeurd het met grote regelmaat dat het paard het kind ‘loskoppelt’ van de ouder zodat het kind zelf stappen mag gaan nemen. Het kind krijgt een eigen stem.
* Het paard gaat letterlijk met zijn/ haar hart tegen het hart van het kind staan.
* Als het kind geen steun ervaren heeft van de ouders kan het paard achter het kind gaan staan om dit gevoel op te vullen, net zolang totdat het kind dit van zijn tenen tot zijn kruin kan voelen. De leegte achter hem is opgevuld.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden.
Wat ik kinderen gun is een eigen stem. En dat zijn aan de basis van hun leven de gebeurtenissen die ze meegemaakt hebben een plek kunnen geven.
Er zijn individuele trajecten mogelijk, trajecten voor het hele gezin. Tevens werk ik met kinderen in kleine groepen.
Voor begeleiders (docenten, ouders, coaches, therapeuten) van kinderen die zich willen verdiepen in het werken met kinderen is er een zesdaagse module beschikbaar; De Wijsheid van het Kind.
Warme groet Marjolijn van Dieren
www.vandierencoaching.nl